Ο διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (EastMed) είναι σήμερα το πιο ώριμο έργο για τη διασφάλιση άμεσης διασύνδεσης των κοιτασμάτων αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας και μέσω του Αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη παρέχοντας πρόσβαση σε λεκάνες που δεν συνδέονται σήμερα, ενισχύοντας την ασφάλεια της προμήθειας μέσω της διαφοροποίησης τόσο των πηγών όσο και των διαδρομών.

Ο αγωγός EastMed, ο οποίος θα εκτείνεται σε 2.000 χιλιόμετρα και αρχικά θα μεταφέρει 10 bcm / έτος κατά τον υφιστάμενο σχεδιασμό του, συμπεριλαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI), τα οποία αναγνωρίζονται ως προτεραιότητα για το ενεργειακό ισοζύγιο της Ευρώπης. Ο αγωγός έχει δυνατότητα επαύξησης της χωρητικότητας του έως 20 ΔΚΜ φ.α. Επίσης, στις 5 Μαΐου 2020 χορηγήθηκε στο έργο EastMed και στον αγωγό ΠΟΣΕΙΔΩΝ, το καθεστώς Έργου Εθνικής σημασίας και Δημοσίου Συμφέροντος από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Ο αγωγός EastMed ακολουθεί υποθαλάσσια όδευση προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας ως τις ακτές της Θεσπρωτίας και την Ιταλία. Στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας, ο αγωγός EastMed μπορεί να συνδεθεί με το έργο του αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ, ενισχύοντας περαιτέρω την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας της ΕΕ με τις νέες ανακαλύψεις στη λεκάνη της Λεβαντίνης.

Από τον Ιούλιο του 2014, η διαχείριση του Έργου ανήκει στην θυγατρική της ΔΕΠΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΡΓΩΝ Α.Ε «ΥΑΦΑ – ΠΟΣΕΙΔΩΝ», στην οποία μετέχει ισομερώς με την ιταλική Edison SpA. Το διασυνοριακό αυτό έργο είναι ενταγμένο από το 2013 στον Κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCIs) της ΕΕ, βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 347/2013.

Το 2015, ξεκίνησε η συγχρηματοδότηση από την ΕΕ των προ της Μελέτης Εφαρμογής (Pre-Feed Studies) μελετών του έργου. Το σύνολο των μελετών που εκπονήθηκαν και ολοκληρώθηκαν τον Μάρτιο του 2018 επιβεβαιώνουν την τεχνική εφικτότητα, την οικονομική βιωσιμότητα και την εμπορική ανταγωνιστικότητα του Έργου. Επίσης, επισημαίνουν την προστιθέμενη αξία του αγωγού EastMed, αλλά και τον συμπληρωματικό του χαρακτήρα, στο πλαίσιο των προοπτικών εξαγωγής του φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.

Τον Ιούνιο του 2018 η IGI Poseidon υπέγραψε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμβαση επιχορήγησης (Grant Agreement) ύψους € 34.5 εκ. , τη συγχρηματοδότηση με ποσοστό 50% των κυρίων εναπομεινάντων σταδίων της ανάπτυξης και ωρίμανσης του έργου (φάση Μελέτης Εφαρμογής - Front End Engineering Design – FEED), συμπεριλαμβανομένων την εκπόνηση των περιβαλλοντικών μελετών, της Μελέτης Εφαρμογής (FEED) καθώς και τη διενέργεια της Λεπτομερούς Υποθαλάσσιας Έρευνας (Detailed Marine Survey – DMS).

Όλες οι Μελέτες Εφαρμογής (FEED) για τα χερσαία & υποθαλάσσια τμήματα ανατέθηκαν τον Ιούνιο του 2020. Έχουνεπίσης ανατεθεί η Λεπτομερής Υποθαλάσσια Έρευνα (DMS) ,οι περιβαλλοντικές μελέτες για τα χερσαία και υποθαλάσσια τμήματα (ESIA Offshore & Onshore) καθώς και η σύμβαση για την Αξιολόγηση και επαλήθευση του σχεδιασμού (Design Appraisal & Verification).

Κατά τον υπό εξέλιξη σχεδιασμό του Έργου μελετάται, με τη βοήθεια κορυφαίων στον συγκεκριμένο τομέα εταιρειών, να συμπεριληφθούν προβλέψεις που επιτρέπουν επιπλέον την ασφαλή και βελτιστοποιημένη μεταφορά υδρογόνου, προωθώντας τη μετάβαση της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου προς ένα βιώσιμο και αποδοτικό δίκτυο μεταφοράς ενέργειας και υποστηρίζοντας μονάδες παραγωγής υδρογόνου και την ανάπτυξη των μεγάλων καταναλωτών ενέργειας.

Τον Απρίλιο 2020 ξεκίνησε ο Διαγωνισμός 2,3 δισ. € EPCI που – σε πρώτη φάση – θα προεπιλεγούν άμεσα δύο (2) κατασκευαστικές εταιρείες παγκόσμιου κλάσης για να πραγματοποιήσουν την πρώιμη Λεπτομερή Σχεδίαση (προϋπολογισμός φάσης 4 εκατ. €).

Το Έργο ΕastMed βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, o αναλυτικός σχεδιασμός και οι μελέτες για τα Χερσαία τμήματα του Αγωγού καθώς και για τις Εγκαταστάσεις έχουν ολοκληρωθεί και οι ΜΚΠΕ για την Ελλάδα και την Κύπρο έχουν υποβληθεί.

Τον Ιούνιο του 2022, η DNV πιστοποίησε περαιτέρω την τεχνική ωριμότητα του Έργου με τα μέχρι τώρα δεδομένα μελετών.

Το καλοκαίρι του 2022, οι δυο εταιρείες που ειδικεύονται στην κατασκευή υποθαλάσσιων αγωγών επιβεβαίωσαν τη δυνατότητα εγκατάστασης του αγωγού EastMed (Intecsea & Allseas).

Παράλληλα έχει γίνει καθορισμός της χρηματοδοτικής δομής, καθώς και του εμπορικού πλάνου. Στα πλαίσια αυτά, τον Ιούλιο του 2022, η Ernst & Young πιστοποίησε την μεθοδολογία κατάρτισης του πλάνου(due diligence).

Ο Φορέας Υλοποίησης του Έργου έχει εκπονήσει το Δεκέμβριο 2021 την νομική μελέτη αναφορικά με την βέλτιστο ρυθμιστικό μοντέλο για το Έργο ενώ προγραμματίζει τη διενέργεια μίας μη δεσμευτικής έρευνας αγοράς (market test) εντός του 2024.

Η τελική απόφαση σχετικά με το ρυθμιστικό μοντέλο του Έργου θα παρθεί μετά την υλοποίηση της έρευνας αγοράς και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Η επιτυχής ολοκλήρωση της φάσης FEED, η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2023, σε συνδυασμό με τις εμπορικές και ρυθμιστικές ενέργειες, οι οποίες προγραμματίζονται το προσεχές διάστημα, θα ολοκληρώσουν τις απαραίτητες προυποθέσεις για τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης.

Η ανάπτυξη του αγωγού EastMed, πέραν της ΕΕ, χαίρει εξαρχής της ενεργούς στήριξης των Κυβερνήσεων των κρατών από τα οποία θα διέρχεται. Στο πλαίσιο αυτό, στις 2 Ιανουαρίου 2020, με την υποστήριξη της Ιταλικής κυβέρνησης, υπεγράφη η Διακυβερνητική συμφωνία (IGA), μεταξύ Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας- ενώ επικυρώθηκε από τα ελληνικά, κυπριακά και ισραηλινά κοινοβούλια.

Τέλος, το Έργο EastMed επιβεβαίωσε το status του ως PCI στην 6η λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος.